Kişinin yaşadığı topluluk içinde değeri olan , kabiliyet, ekonomi ve sair davranış biçimlerini vüruttirdiği proseslerin tüyönetmen.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara nazaran insanoğluın davranışlarında belli vürutmeler sağlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; kişinin davranışlarındaki yaşantısı suretiyle kasıtlı olarak ve isteyerek değdavranışme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü üzere eğitimin bir çok teşhismı binalabilmektedir. Fakat, hasetmüzde çoğunlukla tercih edilen teşhism:
“Kişinin davranışında, kendi yaşantısı suretiyle ve kasıtlı olarak matlup yönde( eğitimin amaçlarına müsait ) değdavranışme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu tanıma nazaran;
· Yetişek bir prosestir.
· Yetişek sürecinde, kişinin davranışlarının matlup yönde değdavranıştirilmesi amaçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değdavranışme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde kişinin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç anayasa öğesi vardır.
1. Amaç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Yetişek amaçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam eder ve istimara ile son bulur. Sürecin bu mantığı kamu kültürler dâhilin bire birdır. Amaçların içeriği ve öğrenme dâhilin kullanılan öğretme yöntemleri kültürden kültüre nazaran değdavranışebilir, ancak sürecin doğkakımı değdavranışmez.
Yetişek kapsamı ve teşhismlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih süresince birbir hayli filozof ve pedagog, eğitimin ne evetğuna dair farklı farklı teşhismlamalarda bulunmuştur. Günümüzde ise eğitimin onaylama edilen ölçünlü teşhismı şudur: Yetişek, kişinin davranışlarında kendi yaşantıları suretiyle kasıtlı olarak istendik davranış değdavranışikliği meydana getirme sürecidir. Bu teşhismlama ekseninde eğitimin genel hatları çizilebilir. Bu teşhismlamanın içinde eğitime dair temelı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları suretiyle”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değdavranışikliği” ve “müddetç” üzere kelimeler eğitimin asıl taşlarıdır.
Yetişek, sima dâhilin hayat boyu devam eden bir prosestir ve davranışlarda değişiklik meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise kişinin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik kısaca beklentilere ve hedeflere müsait olabileceği üzere istenmedik yönde de vürutebilir. Yetişek sürecinin davranışletilmesi ise kasıtlı kısaca programlı ve programlı olabileceği üzere vürutigüzel de olur. Kasıtlı olarak yapılan eğitime formal yetişek, vürutigüzel yapılan eğitime ise informal yetişek denir. Elan açıklayıcı bir örnek verirsek meslek, dershane, yetişek merkezleri üzere mekânlarda verilen yetişek formal; kişinin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı olmayan yetişek ise informal eğitidir. Yani yetişek sadece okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine nazaran sınıflandırıldığında formal ve informal yetişek edinmek üzere dü tür ortaya çıkar. Formal yetişek okullarda ya da kurumlarda belli bir tasar ve yetişek çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu yetişek tipinin belli bir amacı vardır. Bu düzende yetişek süreci idari bir kadro ve eğitmenler tarafından planlanır. İnformal yetişek ise resen vüruten ölçüsüz ve programsız yapılan eğitimdir ki duygusal bu eğitimi sosyal çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir tip olarak ele kızılındığında ise yetişek sisteminin üç anayasa ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, prosesler ve çıktılardır. Kaynarca; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, çatı, donanım, maliyet, personel üzere fiziksel unsurlardır. Müddetç; meslek içinde meydana gelen dersler, öğrenme yaşantıları ve ders aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde uzmanlık, yeterlilik, izin, imtihan sonuçları üzere matlup davranış değdavranışiklikleridir.